PGµç×Ó

Dywedwch wrth y swyddfa sy’n delio â’ch budd-dal os:

• rydych yn credu eich bod yn cael eich gordalu
• bydd eich amgylchiadau’n newid

Efallai y bydd yn rhaid i chi ad-dalu’r budd-dal os ydych wedi cael eich gordalu.

Mae yna broses gwahanol am gordaliad credydau treth.

Os ydych wedi’ch gordalu am Gredyd Cynhwysol

Gallwch roi gwybod am ordaliad drwy fewngofnodi i’ch cyfrif Credyd Cynhwysol neu ffonio llinell gymorth Credyd Cynhwysol.

Pryd bydd y swyddfa budd-daliadau yn cysylltu â chi

Byddwch yn cael llythyr i ddweud wrthych eich bod wedi cael eich gordalu.

Os ydych yn credu ei fod yn gamgymeriad gallwch ofyn am ailystyriaeth orfodol. Fel arfer mae angen i chi wneud hyn o fewn mis i dderbyn y llythyr hwn.

Budd-dal Tai a delir yn uniongyrchol i’ch landlord

Efallai y gofynnir i’ch landlord ad-dalu’r arian os ydynt yn gyfrifol am y gordaliad. Efallai y bydd yn rhaid i chi ei ad-dalu, os mai chi sydd ar fai.

Efallai y bydd yn rhaid i chi dalu’r arian yn ôl os ydych wedi’ch gordalu. Er enghraifft, os:

• roedd y wybodaeth a roddwyd gennych yn anghywir
• ni wnaethoch roi gwybod am newid yn eich amgylchiadau ar unwaith
• gwnaethoch roi’r wybodaeth anghywir pan wnaethoch rhoi gwybod am newid mewn amgylchiadau
• gwnaethpwyd camgymeriad gyda’ch taliad

Darganfyddwch sut i wneud ad-daliadau.

Gall yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) adennill gordaliadau budd-daliadau o ystâd unigolyn.

Gallai gordaliad fod wedi digwydd oherwydd, er enghraifft, y person a fu farw:

• wedi cael mwy o gynilion nag a ddatganwyd ganddynt yn eu cais am fudd-dal
• heb ddatgan incwm
• yn yr ysbyty neu gartref nyrsio ac heb ddweud wrth DWP

Os ydych yn delio â’r ystâd, bydd DWP yn ysgrifennu atoch unwaith y bydd profiant wedi’i ganiatáu i ofyn am y wybodaeth sydd ei hangen arnynt.

Beth sydd angen i chi ei wneud

Gofynnir i chi ddarparu gwybodaeth i helpu i ddarganfod a oes angen ad-dalu unrhyw beth.

Efallai y bydd angen cyfiflenni banc, llyfrau pas cymdeithas adeiladu neu wybodaeth arall arnoch am asedau’r person a fu marw.

Os oes gordaliad wedi digwydd

Bydd DWP yn ysgrifennu atoch yn gofyn am yr arian yn ôl o’r ystâd. Byddant yn dweud wrthych sut y cyfrifwyd unrhyw ordaliad ac yn egluro pam y digwyddodd. Byddant hefyd yn dweud wrthych sut i dalu.

Os oes angen i chi drafod eich taliad, neu sefydlu cynllun ad-dalu, ffoniwch Adferiad o Ystadau Rheoli Dyled DWP. Mae’r rhif ar y llythyr.

Gallwch hefyd ysgrifennu atynt:

Os ydych yng Nghymru a Lloegr

Os ydych yn yr Alban

Os ydych yn anghytuno â’r penderfyniad gordaliad

Os ydych yn anghytuno â’r penderfyniad gordaliad, gallwch ofyn am edrych ar y penderfyniad eto - gelwir hyn yn ‘ailystyriaeth orfodol’.

Gallwch wneud hyn os ydych:

• yn meddwl bod DWP wedi gwneud gwall neu wedi methu tystiolaeth bwysig
• yn anghytuno â’r rhesymau dros y penderfyniad
• eisiau i’r penderfyniad gael ei edrych arno eto

Taliadau a wnaed ar ôl marwolaeth

Os digwyddodd y gordaliad oherwydd gwnaeth y taliad gyrraedd cyn i DWP gael gwybod am y farwolaeth, bydd Rheoli Dyled DWP yn cysylltu â:

• perthynas agosaf yr ymadawedig
• y banc y talwyd y budd-dal iddo
• pwy bynnag sy’n trin yr ystâd

Mae sut rydych yn talu’r gordaliad yn ôl yn dibynnu ar:

• p’un ai ydych yn gwneud ad-daliadau am y tro cyntaf neu’n eu hail-ddechrau
• p’un ai ydych yn dal i gael budd-daliadau

Mae yna broses gwahanol am ordaliad credydau treth a gordaliad Budd-dal Plant, neu os ydych wedi cael eich gordalu gan ²Ô±ð³Ü’r .

Dechrau gwneud ad-daliadau os ydych yn parhau i gael budd-daliadau

Os ydych yn parhau i gael budd-daliadau, bydd y swm rheolaidd rydych yn ei gael yn cael ei leihau hyd nes i chi dalu’r arian yn ôl.

Cysylltwch â chanolfan gyswllt Rheoli Dyled yr Adran Gwaith a Phensiynau (DWP) os credwch fod gormod wedi cael ei gymryd am ad-daliad.

Dechrau gwneud ad-daliadau os nad ydych bellach yn cael budd-daliadau

Cewch lythyr gan Reoli Dyled DWP yn egluro sut i ad-dalu a rheoli arian budd-dal sy’n ddyledus. Gallwch ad-dalu’r gordaliad yn llawn neu sefydlu taliadau misol rheolaidd.

Cael help gyda’ch ad-daliadau

Cysylltwch â Rheoli Dyled DWP os oes angen help arnoch i reoli eich ad-daliadau. Gallant drafod eich opsiynau, gan gynnwys yr hyn y gallwch fforddio ei dalu.

Os nad ydych yn talu’r arian yn ôl

Os nad ydych yn talu’r arian yn ôl nac yn cysylltu â chanolfan cyswllt Rheoli Dyled DWP, efallai y byddant yn:

• gofyn i’ch cyflogwr wneud didyniadau o’ch cyflog
• trosglwyddo’ch cais i gasglwr dyledion annibynnol
• trosglwyddo’ch cais i Dîm Gorfodi Dyled y DWP

Os yw’ch achos yn cael ei roi i gasglwr dyled annibynnol

Byddwch yn derbyn llythyr i roi gwybod am hwn gan un o’r asiantaethau casglu dyled canlynol:

• Advantis
• BPO Collections
• CCS Collect
• Moorcroft
• Past Due Credit
• Resolve Call
• Shakespeare Martineau

Dylech ddelio’n uniongyrchol â’r casglwr dyled i drefnu ad-daliad.

Os yw’ch cais yn cael ei drosglwyddo i Dîm Gorfodi Dyled y DWP

Byddwch yn cael llythyr o’r tîm yn eich gofyn i sefydlu cynllun ad-dalu.

Os nad ydych yn cysylltu â’r tîm neu nad ydych yn dilyn eich cynllun ad-dalu, bydd y tîm yn cyflwyno cais yn eich erbyn i’r Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd ei Mawrhydi (HMCTS). Bydd y tîm yn ychwanegu costau ychwanegol i’r arian sy’n ddyledus gennych.

Yna bydd angen i chi ad-dalu’r holl arian sy’n ddyledus gennych o fewn 6 mis neu bydd y tîm yn gwneud cais am ddyfarniad llys sirol.

Os ydych yn cael dyfarniad llys sirol:

• bydd y llys yn ychwanegu mwy o gostau i’r arian sy’n ddyledus gennych
• caiff eich sgôr credyd ei effeithio am hyd at 6 mlynedd

Gall Tîm Gorfodi Dyled DWP hefyd gymryd camau gweithredu pellach, fel cymryd arian yn uniongyrchol o’ch cyflog.