Atwrneiaeth arhosol: gweithredu fel atwrnai
Atwrneiod ar gyfer eiddo a materion ariannol
Fel atwrnai ar gyfer eiddo a materion ariannol, rydych yn gwneud (neu鈥檔 helpu鈥檙 rhoddwr i wneud) penderfyniadau am bethau fel:
- arian, treth a biliau
- cyfrifon banc a chyfrifon cymdeithasau adeiladu
- eiddo a buddsoddiadau
- pensiynau a budd-daliadau
Gallwch ddechrau gwneud penderfyniadau tra bo鈥檙 rhoddwr yn dal i fod 芒 galluedd meddyliol os yw鈥檙:
-
atwrneiaeth arhosol yn dweud y cewch wneud hynny
-
mae鈥檙 rhoddwr yn rhoi caniat芒d i chi
Fel arall, dim ond pan nad oes ganddynt alluedd meddyliol y gallwch ddechrau gwneud penderfyniadau.
Gallwch ddefnyddio arian y rhoddwr i edrych ar 么l ei gartref a phrynu unrhyw beth y mae arno ei angen o ddydd i ddydd (er enghraifft, bwyd).
Trafodwch benderfyniadau sy鈥檔 effeithio ar drefniadau byw鈥檙 rhoddwr, ei ofal meddygol neu ei drefn ddyddiol gyda鈥檌 atwrnai iechyd a lles, os oes ganddo un.
Enghraifft
Os byddwch yn penderfynu gwerthu cartref y rhoddwr, trafodwch ble y bydd y rhoddwr yn byw gyda鈥檌 atwrnai iechyd a lles.
Edrych ar 么l arian ac eiddo
Mae鈥檔 rhaid i chi gadw arian y rhoddwr ar wah芒n i鈥檆h arian chi, oni bai bod gennych rywbeth gyda鈥檆h gilydd fel cyfrif banc ar y cyd neu eich bod yn berchen ar gartref gyda鈥檆h gilydd.
Rheoli arian a chyfrifon y rhoddwr
Bydd banciau a sefydliadau eraill (fel cwmn茂au cyfleustodau a darparwyr pensiynau) yn gofyn am brawf eich bod yn atwrnai. Defnyddiwch eich atwrneiaeth arhosol i brofi y gallwch weithredu ar ran y rhoddwr.
Efallai y bydd angen i chi brofi manylion eraill, megis:
-
eich enw, eich cyfeiriad a鈥檆h dyddiad geni
-
enw neu gyfeiriad y rhoddwr
Efallai y bydd angen i chi ddarparu gwybodaeth arall hefyd, fel rhif cyfrif.
Gwario arian ar anrhegion a rhoddion
Oni bai bod yr LPA yn dweud fel arall, gallwch wario arian ar:
- anrhegion i ffrind, aelod o deulu neu rai a fo鈥檔 adnabod y rhoddwr ar adeg pan fyddech fel arfer yn rhoi anrhegion (fel pen-blwyddi neu unrhyw ddathliad arall)
- rhoi rhoddion i elusen na fyddai鈥檙 rhoddwr yn ei gwrthwynebu, er enghraifft elusen y maent wedi rhoi rhoddion iddi o鈥檙 blaen
Mae鈥檔 rhaid i chi wneud cais i鈥檙 Llys Gwarchod am unrhyw fath arall o rodd, hyd yn oed os yw鈥檙 rhoddwr wedi eu rhoi o鈥檙 blaen. Mae鈥檙 rhain yn cynnwys:
- talu ffioedd ysgol neu brifysgol rhywun
- gadael i rywun fyw yn eiddo鈥檙 rhoddwr heb dalu rhent y farchnad (mae unrhyw beth y maent yn ei dalu islaw rhent y farchnad yn cyfrif fel rhodd)
- benthyciadau di-log
Mae鈥檔 rhaid i chi wirio bod y rhoddwr yn gallu fforddio rhoi鈥檙 anrheg neu rodd, hyd yn oed os yw wedi gwario arian ar y mathau hyn o bethau o鈥檙 blaen. Er enghraifft, ni allwch roi ei arian i ffwrdd pe bai hynny鈥檔 golygu na allai fforddio talu ei gostau gofal.
Darllenwch y canllawiau i gael rhagor o wybodaeth am roi anrhegion neu roddion.
Prynu a gwerthu eiddo
Bydd angen i chi gael cyngor cyfreithiol:
- os yw鈥檙 gwerthiant yn is na gwerth y farchnad
- os ydych am brynu鈥檙 eiddo eich hun
- os ydych yn ei roi i rywun arall
Gwneud ewyllys
Gallwch wneud cais am ewyllys statudol os oes angen i鈥檙 rhoddwr wneud ewyllys ond na all ei wneud ei hun.
Ni chewch newid ewyllys y rhoddwr.
Gellir eich gorchymyn i ad-dalu arian y rhoddwr os ydych yn ei gamddefnyddio neu鈥檔 gwneud penderfyniadau er lles eich hun.