PGµç×Ó

Cyn i chi roi gwybod am werth yr ystad (arian, eiddo a meddiannau’r ymadawedig), gwiriwch a oes angen i chi anfon manylion llawn am yr ystad, fel eich bod yn llenwi’r ffurflenni cywir.

Mae’r wybodaeth y mae angen i chi ei darparu, a sut y gwnewch hyn, yn dibynnu ar nifer o ffactorau, gan gynnwys a yw Treth Etifeddiant yn ddyledus ai peidio.

Os yw Treth Etifeddiant yn ddyledus

Bydd angen i chi roi manylion llawn am yr ystad os yw Treth Etifeddiant yn ddyledus.

Dysgwch beth mae angen i chi ei wneud os yw Treth Etifeddiant yn ddyledus.

Pryd i anfon manylion llawn am werth yr ystad, hyd yn oed os nad oes unrhyw dreth yn ddyledus

Bydd angen i chi anfon manylion llawn am yr ystad, hyd yn oed os nad oes unrhyw dreth yn ddyledus, os yw un o’r canlynol yn wir am yr unigolyn a fu farw:

• rhoddodd dros £250,000 i ffwrdd yn ystod y 7 mlynedd cyn iddynt farw
• gwnaeth roddion ac yna parhau i gael budd ohonynt yn ystod y 7 mlynedd cyn iddynt farw
• gadawodd ystad werth mwy na £3 miliwn
• ‘ystyriwyd ei fod yn breswylydd domisil’ yn y DU (yn Saesneg)
• roedd ganddynt asedion tramor a oedd werth mwy na £100,000
• roedd yn byw’n barhaol y tu allan i’r DU pan fu farw, ond roedd wedi byw yn y DU yn flaenorol
• roedd ganddynt bolisi yswiriant bywyd a dalodd arian i rywun heblaw ei briod neu ei bartner sifil, ac roedd ganddo flwydd-dal hefyd
• roedd wedi cynyddu gwerth cyfandaliad o bensiwn personol i’w dalu ar ôl ei farwolaeth, tra oedd salwch angheuol arnynt neu fod ei iechyd yn wael
• roedd wedi cytuno y byddai eiddo a roddwyd i ffwrdd ganddynt yn ystod ei fywyd yn ffurfio rhan o’i ystad, yn hytrach na thalu ffi am asedion yr oedd yn berchen arnynt yn flaenorol (yn Saesneg)

Os yw’r ystad yn cynnwys ymddiriedolaethau

Bydd angen i chi gwblhau cyfrif llawn os yw un o’r canlynol yn wir am yr ymadawedig:

• gwnaeth roddion a dalwyd i mewn i ymddiriedolaethau
• roedd yn dal asedion a oedd yn werth mwy na £250,000 mewn ymddiriedolaeth
• roedd yn dal mwy nag un ymddiriedolaeth

Bydd angen i chi hefyd gwblhau cyfrif llawn os cafodd asedion a ddelir mewn ymddiriedolaeth eu pasio i briod neu bartner sifil sy’n fyw neu i elusen, ac os mai gwerth yr ymddiriedolaeth oedd:

• £1 filiwn neu fwy
• £250,000 neu fwy, ar ôl didynnu’r swm sy’n cael ei basio i’r priod neu’r partner sifil sy’n fyw neu i elusen

Pryd nad oes angen manylion llawn – ‘ystadau eithriedig’

Nid oes angen i chi roi manylion llawn am werth ystad os yw pob un o’r canlynol yn wir:

• mae’r ystad yn cyfrif fel ‘ystad eithriedig’
• nid oes Treth Etifeddiant i’w thalu
• rydych wedi gwirio nad yw’r un o’r rhesymau o dan ‘Pryd i anfon manylion llawn am werth yr ystad, hyd yn oed os nad oes unrhyw dreth yn ddyledus’ yn berthnasol

Mae’r rhan fwyaf o ystadau’n rhai eithriedig.

Beth sy’n cyfrif fel ystad eithriedig

Mae ystad fel arfer yn ystad eithriedig os yw unrhyw un o’r canlynol yn berthnasol:

• mae gwerth yr ystad o dan y trothwy Treth Etifeddiant cyfredol
• gwerth yr ystad yw £650,000 neu lai, ac mae unrhyw drothwy sydd heb ei ddefnyddio (yn Saesneg) yn cael ei drosglwyddo oddi wrth briod neu bartner sifil a fu farw gyntaf
• gadawodd yr ymadawedig bopeth i briod neu bartner sifil sy’n byw yn y DU neu i elusen gymwys, ac mae’r ystad yn werth llai na £3 miliwn (chwiliwch yn y gofrestr elusennau (yn Saesneg) am elusennau sydd wedi’u cofrestru yn y DU)
• roedd yr ymadawedig yn byw’n barhaol y tu allan i’r DU (‘person sy’n preswylio dramor’) pan fu farw, ac mae gwerth ei asedion yn y DU o dan £150,000

Yr hyn y mae angen i chi ei wneud nesaf

Mae’r broses y mae angen i chi ei dilyn yn dibynnu a ydych yn delio ag:

• ystad lle mae angen cyfrif llawn
• ystad eithriedig

Delio ag ystad eithriedig

Gallwch roi gwybod am werth ystad eithriedig os ydych yn gwneud cais am brofiant. Gwiriwch a oes angen profiant arnoch, a gwnewch gais amdano, os felly.

Does dim angen i chi roi gwybod am werth ystad eithriedig os nad oes angen profiant arnoch.

Gwneud cais am brofiant yn yr Alban neu Ogledd Iwerddon

Mae ffordd wahanol o wneud cais am brofiant os oedd yr ymadawedig yn ²Ô±ð³Ü‵µ .

Os oes angen help arnoch gyda phrofiant neu werth ystad

Cysylltwch â Gwasanaeth Llysoedd a Thribiwnlysoedd EF os nad ydych yn sicr a fydd angen profiant arnoch neu os bydd gwerth yr ystad yn newid.

Os oes angen help arnoch gyda Threth Etifeddiant

Cysylltwch â Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg HMRC os oes gennych gwestiynau ynghylch Treth Etifeddiant.